Meer Staatssecretarissen! Beter gehoord worden!

Stoelendans op hoog niveau! Eerlijk(er) zullen we alles (ver)delen!

De feiten

De huidige samenstelling van het Kabinet telt 20 Ministers en 10 Staatssecretarissen (voor specificatie zie onder: Meer informatie)
Van de Ministers zijn er
- 12 zgn. Ministers van (> Eigen Ministerie en eigen financiële portefeuille en ambtenaren)
- en 8 zgn. Ministers voor (> Geen eigen Ministerie en geen eigen financiële portefeuille, wel eigen ambtenaren.)
- Het verschil tussen Ministers voor en Ministers van en Staatsecretarissen is:
  - Dat een minister van leiding geeft aan zijn ministerie en verantwoordelijk is voor het naleven en uitvoering van het regeringsbeleid
  - En dat een minister voor geen leiding geeft aan een ministerie, maar wel verantwoordelijk is voor een bepaald onderdeel van het beleid en zijn eigen ambtenaren heeft. (De vroegere Ministers zonder portefeuille)
  - Zowel de ministers van als de Ministers voor zitten in de Ministerraad)
  - Een staatssecretaris
    - neemt een deel van de taken van de betreffende minister over
    - kan wel zijn minister vervangen bij diens afwezigheid.
    - heeft volgens het Reglement van Orde van de Ministerraad een raadgevende stem in de ministerraad
    - Staatsrechtelijk maken staatssecretarissen formeel dus geen deel uit van de regering, maar materieel nemen zij wel degelijk deel aan de besluitvorming van de regering.
    - Zij maken wel deel uit van het kabinet.
    - is verantwoordelijk voor het eigen werkgebied
    - kan in de 2^de Kamer worden bevraagd over zaken van zijn werkgebied.
    - Sommige staatssecretarissen mogen in het buitenland de titel minister voeren, om zo een gelijkwaardige positie tegenover buitenlandse ministers te scheppen.

In de huidige constellatie is er dus sprake van een 3-tal vormen van gezag.

De meeste ministers zijn ernstig overbelast en daardoor niet in staat om alle complexe onderwerpen in hun portefeuille met alle problematiek voldoende en tot in detail aandacht te geven waardoor er links en recht ontevredenheid in de maatschappij optreed.
Onze samenleving is van de naoorlogse volg, gehoorzaamheid en ontzag voor de overheid veranderd in een meer kritische- en alerte maatschappij.
In het jaar 1947 had de begroting een omvang van (omgerekend naar euro’s) ca.€ 1 miljard. Nu (2023) is dat al meer dan meer dan € 395 miljard
De complexiteit van het maatschappelijk gebeuren is tevens explosief gestegen en kent misschien wel vijftigmaal meer aandachtsgebieden ten opzichte van die naoorlogse periode.
Ook nu voelen hele groepen in de samenleving zich onvoldoende gehoord, hetgeen heeft geleid tot algemene ontevredenheid, die zich uit in de vele demonstraties, protesten en stakingen, maar ook in verrassende verkiezingsuitslagen en versplintering van politieke groeperingen. Het niet gehoord worden is een van de basisoorzaken van de verwijdering tussen de burgers en de overheid.
Er zijn veel wetten, voorschriften, maatregelen van bestuur en veel regelgeving, maar handhaving laat zich vaak te wensen over. De Burger ergert zich daar aan en dat is eveneens een reden voor verwijdering burger tot politiek, waarbij het zelf zover komt dat wordt gezegd ‘Ik ga niet meer stemmen’. Dit handhavingsprobleem is precies de reden voor het opnemen van een aparte Staatsecretaris voor Controle op de Handhaving met zeer vergaande bevoegdheden.
Er zullen dus nieuwe manieren gevonden moeten worden om mensen te betrekken bij de politiek op een wijze dat zij na hun stem te hebben uitgebracht ook nog gehoord worden

Het idee

De verdeling van taken aan Ministers en Staatssecretarissen is na het sluiten van het coalitieakkoord een aansluitende activiteit van de formateur en de politieke partijen.

Een goed functionerend kabinet is in het landsbelang. Als de taken van de Ministers en Staatsecretarissen van de onderscheidende politieke partijen niet tot tevredenheid van alle deelnemende partijen worden verdeeld zal dit blijven lijden tot wrevel en irritatie, waardoor besluitvorming in het geding komt en daarmee ook het landsbelang.

Als de indeling van functies en verdeling van taken en verantwoordelijkheden doelmatiger zou worden zoals bijv. dat in het bedrijfsleven het geval is, kan misschien, ondanks evt. politieke belangen, onderstaande schets met een logische indeling, helpen als leidraad bij een volgend te vormen kabinet.

De onvolkomenheid van geschetste indeling is de zwaarte qua uren en inspanning. Dit vraagt om nader onderzoek taxatie en vaststelling.

De deel- en aandachtsgebieden in onze maatschappij en politiek zijn zo complex geworden, dat verdere opsplitsing van taken en verantwoordelijkheden dan ook een absolute noodzaak is geworden!

In een volgende te vormen regering zou ik als Minister-President willen regeren met

minder Ministers om
daarmee een beter functionerend kabinet te bevorderen
met minder Ministers het regeringsbeleid uit te voeren
sneller besluiten te nemen
en minder omvangrijke vergaderingen te houden.
meer staatsecretarissen om
meer spreiding van taken en aandachtsgebieden te bewerkstelligen
er beter geluisterd kan worden naar terecht aandacht vragende groepen in de samenleving
ontlastend te kunnen werken voor de veel te zware taken van de ministers en staatssecretarissen in de huidige samenstelling.
Door deze aanpak kunnen de ministers zich bezighouden met politiek, het ontwikkelen van visies op toekomstige ontwikkelingen, het beleid in zijn algemeenheid, begrotingen en communicatie, terwijl de staatssecretarissen zich veel meer tot in detail inhoudelijk kunnen bezighouden met hun specifieke aandachtsgebieden en intensiever contact met de samenleving kunnen hebben en onderhouden.
Zij kunnen op verzoek aan de regeringstafel aan schuiven, om overige bewindslieden beter te informeren wat er links en rechts in de maatschappij speelt en daartoe betere regelgeving, wetvoorstellen of besluiten te kunnen nemen, met betrokkenen te communiceren en de evt. uitvoering van besluiten strakker dan tot nu toe te monitoren.
Naast deze verschuivingen van taken, zou ik ook aan de 2^de Kamer dringend willen voorstellen, de salariëring van alle bewindslieden dusdanig te verhogen, dat meer bekwame personen met bestuurlijke kwaliteiten en vakinhoudelijke kennis bereid zijn, deze op veel fronten lastige en tegenwoordig alles vragende functies op zich te nemen.
Mijn voorstel zou zijn:
- Het aantal Ministers terug te brengen van 20 naar 14
- en het aantal Staatssecretarissen uit te breiden van 10 naar 36
- (waarbij In ROOD de Ministeriële verantwoordelijkheden en bevoegdheden staan aangegeven)
- en (in GROEN die van de onder hen ressorterende Staatsecretarissen)
In deze opzet van 14 Ministers (Ministeries) en de daaraan toe te voegen Staatssecretarissen wordt uitgegaan van een logische en beter dan nu, passende functie- en taakindeling.
Voorbeelden:
Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: H. Bruins Slot.
Staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering: A. van Huffelen.

Waarbij van alle twee niet duidelijk wie nou voor welke taken van de Koninkrijksrelaties verantwoordelijk is en de laatste wel een merkwaardige combinatie van taken is.

Ook zijn er in dit plan geen minister voor (eigenlijk half staatssecretarissen en om politieke redenen zo genoemd) en alleen ministers van
Dus 14 Ministers (i.p.v.de huidige 20)

De voordelen

Het Kabinet van Ministers kan in kleiner comité effectiever vergaderen.
Minder ministers maakt de besluitvorming in het Kabinet directer en ‘leniger’.
Grote groepen in de samenleving krijgen meer aandacht, worden eerder gehoord en hebben gespecialiseerde aanspreekpunten, waardoor ook politiek op veel aandachtpunten weer dichter bij de mensen komt.
Onderling overleg tussen bewindspersonen over specifieke onderwerpen kan met minder betrokkenen, gerichter plaatsvinden.
Minder kosten door minder Ministersposten (Nu zijn er 20, worden er 14)

De nadelen

Meer kosten door meer Staatssecretarissen. (Nu zijn er 10 worden er 36)
Grotere vergaderingen als zowel Ministers als meer Staatsecretarissen aanwezig moeten zijn voor een voltallige Kabinetsvergadering.
Veel ambtenaren die naar andere Ministeries verhuizen.
Kosten van veranderende tenaamstellingen Ministeries en functies.

Directbetrokkenen bij dit onderwerp

Ministerie van Algemene Zaken
Alle overige Ministeries
Alle politieke partijen (2^de Kamer)
Informateur en Formateur
Politieke partijen
De kiezers

Wie helpt ons aan

Meer vóór- en tegensargumenten en of nadere verbeteringen

Meer informatie

De (huidige) regering bestaat

uit 12 Ministers van, waaronder de

Demissionair Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap: Robbert Dijkgraaf
Demissionair Minister van Defensie: Kajsa Ollongren
Demissionair Minister van Infrastructuur en Waterstaat: Mark Harbers
Demissionair Minister van Economische Zaken en Klimaat: Micky Adriaansens
Demissionair Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit: Piet Adema
Demissionair Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: Karien van Gennip
Demissionair Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: Ernst Kuipers

en 8 Ministers voor, waaronder de

Demissionair Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen: Carola Schouten
Demissionair Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking: Liesje Schreinemacher
Demissionair Minister voor Rechtsbescherming: Franc Weerwind
Demissionair Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs: Mariëlle Paul
Demissionair Minister voor Klimaat en Energie: Rob Jetten
Demissionair Minister-president, minister van Algemene Zaken: Mark Rutte
Demissionair Minister van Financiën: Sigrid Kaag
Demissionair Minister van Buitenlandse Zaken: Wopke Hoekstra
Demissionair Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: Hanke Bruins Slot
Demissionair Minister van Justitie en Veiligheid: Dilan Yeşilgöz
Demissionair Minister voor Natuur en Stikstof: Christianne van der Wal-Zeggelink
Demissionair Minister voor Langdurige Zorg en Sport: Conny Helder
Demissionair Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening: Hugo de Jonge

en 10 Staatssecretarissen zijn:

Demissionair Staatssecretaris Cultuur en Media: Gunay Uslu
Demissionair Staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdienst: Marnix van Rij
Demissionair Staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering: Alexandra van Huffelen
Demissionair Staatssecretaris Mijnbouw: Hans Vijlbrief
Demissionair Staatssecretaris Toeslagen en Douane: Aukje de Vries
Demissionair Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: Hanke Bruins
Demissionair Staatssecretaris van Defensie: Christophe van der Maat
Demissionair Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat: Vivianne Heijnen
Demissionair Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid: Eric van der Burg
Demissionair Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: Maarten van Ooijen

Zonder volledig te zijn zou de regering er als volgt uit kunnen zien:

Ministerie van Algemene zaken

Verantwoordelijkheden van de Minister-President zijn:

Zorgdragen voor het algehele functioneren van de regering
Waarborgen van eenheid en samenhang binnen het kabinet.
Aspecten van gedragingen van het Koninklijk Huis

Taken van de Minister-President zijn:

Voorzitter van de ministerraad, rijksministerraad, onderraden en ministeriële commissies
Lid van de Europese Raad
Leidinggeven aan de regering, het Kabinet
Het coördineren van het beleid en de besluitvorming
Vertegenwoordigt de regering en het land, zowel nationaal als internationaal.
Is het ‘gezicht’ van het land en de regering en treed op bij nationale en internationale aangelegenheden.
Onderhoud contact met alle Ministers en onderwerpafhankelijk met de Staatssecretarissen
Specifiek contact met de Minister van Financiën in zake de tussentijdse begrotingen en ‘Miljardennota’
Overleg met de fractievoorzitters van de regeringspartijen
Wekelijks de
- Kabinetsvergadering voorzitten
- Persconferentie geven
- En bijpraten van de Koning
Onderhouden van contacten (ontvangen en bezoeken) met andere regeringsleiders (afhankelijk van wat er op dat moment internationaal speelt)
Aangelegenheden in zake:
- Europese gemeenschap (EG) Brussel ((in samenspraak met Minister van Buitenlandse Zaken)
- VN-aangelegenheden (in samenspraak met Minister van Buitenlandse Zaken)
- NATO-kwesties (In samenspraak met Minister van Defensie)
Beleglijden van de Koning en Koningin bij het uitbrengen en ontvangen van staatsbezoeken
Aanwezig zijn bij belangrijke herdenkingen of feestelijke aangelegenheden
Rijks Voorlichtingsdienst (RVD)
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Rekenkamer (ter beoordeling van het financieel ‘reilen en zijlen’ van alle Ministeries in relatie tot hun begrotingen
In tijden van nationale of internationale crisis of noodsituaties, heeft hij of zij een coördinerende rol, neemt beslissingen, zorgt voor cohesie en eenheid binnen de regering.
Speciale aandacht (van tijdelijke aard) in samenwerking met meest betrokken Ministers:
- Oorlog in Oekraïne
- Neerhalen MH17
- Afhandeling
  - Groningen
  - Toeslagenaffaire

Taxatie van inzet en tijdsbeslag:

7/24 ‘stand by’
Gemiddeld 100 uur per week actief
Staatsecretaris voor Controle op de Handhaving